GORCE
Gorce to pasmo górskie w Beskidach Zachodnich, o długości 50 km, położone miedzy Rabą a Dunajcem. Na północy graniczą z Beskidem Wyspowym, a na południu z Podhalem. Są grupą w kształcie rozrogu, w środku którego wznosi się kulminacja Turbacza z 1311 m wysokości. Od tego szczytu rozchodzą się w kilku kierunkach ramiona, z których najdłuższe jest wschodnie z Jaworzyną i Gorcem.
Przełęcz Knurowska oddziela je od pasma Lubania, które również można zaliczyć do Gorców, a to ze względu na zbliżony charakter krajobrazu.
Na zachód od Turbacza rozciągają się trzy ramiona - Bukowiny, Gorca i Obidowca.
Na północ ramiona Turbaczyka i Mostownicy, które łączą się z Kudłoniem.
Między wcześniej wymienionymi ramionami rozciągają się długie doliny potoków. Najdłuższą doliną jest dolina Potoku Kamienieckiego, która bierze swój początek pod Turbaczem, a kończy bieg uchodząc do Dunajca powyżej Łącka. Równolegle do niej biegnie dolina Ochotnicy (pomiędzy Pasmem Lubania a Pasmem Jaworzyny i Gorca). Gorce są stosunkowo dobrze zalesione. Na halach zachowała się jeszcze gospodarka pasterska. Gorce cieszą się wśród miłośników wędrówek górskich wielką popularnością, mimo że góry te nie należą do wysokich. Grupa górska Gorców charakteryzuje się wspaniałym krajobrazem. W pogodne dni często można dojrzeć zabudowania oddalonego o ok. 80 km Krakowa, a na południu szczyty Tatr. Nie ma tutaj większych ośrodków miejskich. Na uwagę zasługuje wieś Ochotnica Dolna i Ochotnica Górna, które ciągną się Doliną Ochotnicy aż 25 km. Osobliwości Gorców zostały objęte Gorczańskim Parkiem Narodowym.
Granice:
- od północnego wschodu graniczą z Beskidem Wyspowym. Granica biegnie doliną Mszanki w górę na przełęcz Przysłop, stąd drogą w dół i potokiem Czerwonka na niską przełęcz po południowej stronie Magorzycy, z przełęczy potokiem Głębieniec i dalej wzdłuż rzeki Kamienica Gorczańska do Dunajca. Magorzyca, Wielki Wierch i Kiczora Kamienicka mimo, że znajdują się po południowej stronie Kamienicy Gorczańskiej należą do Beskidu Wyspowego.
- od północnego zachodu z Kotliną Rabczańską,
- od zachodu z Beskidem Orawsko-Podhalańskim. Granica biegnie wzdłuż Raby na Przełęcz Sieniawską,
- od południa z Kotliną Orawsko-Nowotarską i Pieninami. Granica od Przełęczy Sieniawskiej biegnie doliną Lepietnicy i Dunajca na przełęcz Snozkę, potem Krośnicą do Dunajca w Krościenka,
- od wschodu z Beskidem Sądeckim. Granicę tworzy Dunajec.
Przy tak ustalonych granicach Gorce mają z zachodu na wschód długość w prostej linii 33 km, szerokość 15 km i łączną powierzchnię około 550 km2.
Osobliwością Gorców jest występowanie rozrogu. Jest nim Turbacz, od którego we wszystkich kierunkach odbiega 7 grzbietów górskich o różnej długości:
- Pasmo Gorca we wschodnim kierunku. Od pasma tego na Kiczorze odgałęzia się boczny grzbiet, który poprzez Przełęcz Knurowską przechodzi w długie Pasmo Lubania,
- grzbiet Mostownicy i Kudłonia w północno-wschodnim kierunku,
- grzbiet Turbaczyka w północnym kierunku,
- grzbiet Suchego Gronia w północno-zachodnim kierunku,
- grzbiet Obidowca ciągnący się na zachód do Przełęczy Sieniawskiej,
- grzbiet Średniego Wierchu, również w zachodnim kierunku,
- grzbiet Bukowiny Obidowskiej w południowo-zachodnim kierunku. Odgałęzia się od niego grzbiet Bukowiny Waksmundzkiej.
Najwyższe szczyty: Turbacz (1310 m), Jaworzyna Kamienicka (1288 m), Kiczora (1282 m), Kudłoń (1276 m), Czoło Turbacza (1259 m), Mostownica (1251 m), Gorc Troszacki (1235 m), Gorc (1228 m), Lubań (1225 m). Wszystkie te szczyty poza Turbaczem i Lubaniem znajdują się na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego.
Pasmo Turbacza 1. Rzeki (Przełęcz Przysłop) - Jaworzynka (1025 m n.p.m.) - Gorc Troszacki (1235 m n.p.m.) - Kudłoń (1274 m n.p.m.) - Kudłoński Baca - Polana Jastrzębie - Królewska Góra - Lubomierz (547 m) Czas przejścia: 3:45 h Długość szlaku: 11 km Suma przewyższeń: 585 m Suma obniżeń: 768 m
2. Rzeki (Przełęcz Przysłop) - Trusiówka - Papieżówka - Polana Stawieniec - Gorc Troszacki (1235 m n.p.m.) - Kudłoń (1274 m n.p.m.) - Polana Pustak - Przełęcz Borek (1009 m n.p.m.) - Czoło Turbacza (1259 m n.p.m.) - Turbacz (1310 m n.p.m.) - Długa Hala - Kiczora (1282 m n.p.m.) - Przełęcz Knurowska (846 m n.p.m.) Czas przejścia: 7:10 h Długość szlaku: 24.9 km Suma przewyższeń: 1054 m Suma obniżeń: 965 m 3. Rabka Zdrój - Maciejowa (815 m n.p.m.) - Bardo (948 m n.p.m.) - Jaworzyna Ponicka (996 m n.p.m.) - Stare Wierchy (998 m. n.p.m.) - Obidowiec (1106 m n.p.m.) - Turbacz (1310 m n.p.m.) - Kiczora (1282 m n.p.m.) - Przełęcz Knurowska (846 m n.p.m.) Czas przejścia: 7:20 h Długość szlaku: 24.4 km Suma przewyższeń: 1076 m Suma obiżeń: 752 m 4. Rabka Zdrój - Maciejowa (815 m n.p.m.) - Bardo (948 m n.p.m.) - Jaworzyna Ponicka (996 m n.p.m.) - Stare Wierchy (998 m n.p.m.) - Obidowa (Parzygnatówka) Czas przejścia: 4:07 h Długość szlaku: 14.7 km Suma przewyższeń: 599 m Suma obniżeń: 308 m 5. Nowy Targ (Kowaniec) - Bukowina Waksmundzka (1103 m) - Wisielakówka (1202 m) - Turbacz (1310 m) - Wisielakówka (1202 m) - Bukowina Miejska (1119 m) - Nowy Targ (Kowaniec) Czas przejścia: 3:35 h Długość szlaku: 15.2 km Suma przewyższeń: 695 m Suma obniżeń: 695 m 6. Łopuszna (562 m) - Łopuszna, Zarębek Średni (652 m) - Tomusiowa (1055 m) - Bukowina Waksmundzka (1103 m) - Wisielakówka (1202 m) - Turbacz (1310 m) - Wisielakówka (1202 m) - Bukowina Waksmundzka (1103 m) - Tomusiowa (1055 m) - Ostrowsko (567 m) Czas przejścia: 5:41 h Długość szlaku: 18.7 km Suma przewyższeń: 793 m Suma obniżeń: 784 m 7. Koninki (603 m n.p.m.) - Obidowiec (1088 m n.p.m.) - Turbacz (1310 m n.p.m.) - Hala Turbacz (1223 m n. p. m.) - Czoło Turbacza (1201 m n.p.m.) - Koninki, skrzyżowanie (605 m n.p.m.) - Koninki (603 m n.p.m.) Czas przejścia: 5.05 h Długość szlaku: 16.2 km Suma przewyższeń: 802 m Suma obniżeń: 802 m 8. Przez Orkanową dziedzinę Niedźwiedź - Koninki, Zagronie - Orkanówka - Polana Łąki - Czoło Turbacza - Schronisko PTTK na Turbaczu - Wisielakówka - Bukowina Miejska - Bukowina Obidowska - Nowy Targ (Kowaniec) Czas przejścia: 8:30 h Długość szlaku: 25 km Suma przewyższeń: 1179 m n.p.m Suma obniżeń: 1046 m n.p.m. 9. Łopuszna - Pucułowski Stawek - Wysznia (1107 m n.p.m.) - Jankówki - Kiczora (1282 m n.p.m.) - Turbacz (1310 m n.p.m.) - Polana Wisielakówka - Kaplica Papieska - Polana Rusnakowa - Bukowina Miejska (1139 m n.p.m.) - Dziubasówki (916 m n.p.m.) - Kowaniec (Nowy Targ) Czas przejścia: 5:50 h Długość szlaku: 19.1 km Suma przewyższeń: 882 m Suma obniżeń: 794 m |
Pasmo Lubania 1 Przełęcz Snoska (653 m) - Lubań (1211 m) - Morgi (1036 m) - Ochotnica Dolna (stacja benzynowa). Czas przejścia: 4:15 h Długość szlaku: 16.6 km Suma przewyższeń: 631 m Suma obniżeń: 762 m 2. Przełęcz Snoska (653 m) - Lubań (1211 m) - Ochotnica Dolana (489 m) Czas przejścia: 4:15 h Długość szlaku: 12.3 km Suma przewyższeń: 619 m Suma obniżen: 769 m 3. Ochotnica Dolna (489 m n.p.m.)- skrzyżowanie pod Lubaniem (1074 m n.p.m.) - baza namiotowa Lubań (1211 m n.p.m.) - skrzyżowanie pod Lubaniem - Jaworzyny Ochotnickie (1065 m n.p.m.) - Morgi (1036 m n.p.m.)- Ochotnica Dolna. Stacja benzynowa (506 m n.p.m.) Czas przejścia: 4:45 h Długość szlaku: 13.4 km Suma przewyższeń:785 m Suma obniżeń: 766 m 4. Przełęcz Knurowska (835 m) - Bukowinka (937 m) - Studzionki - Kotelnica (946 m) - Runek (1005 m) - Polana Kudów-Morgi (1036 m) - Ochotnica Dolana Czas przejścia: 4:45 h Długość szlaku: 16 km Suma przewyższeń: 480 m Suma obniżeń: 826 m 5. Krościenko n/D - Lubań - Tylmanowa Czas przejścia: 6.00 h Długość szlaku: 16 km Suma przewyższeń: 957 m Suma obniżen: 985 GOT: 26 6. Przełęcz Snoska - Przełęcz Drzyślawa - Rezerwat Modrzewie - Samorody - Lubań (1211 m n.p.m.) - Jaworzyna (1122 m n.p.m.) - Polana Klocówki - Marszałek (828 m n.p.m.) - Króscienko n/D Czas przejścia: 5:15 h Długość szlaku: 15.4 km Suma przewyższeń: 640 m Suma obniżeń: 873 m |