Kaczki krzyżówki
Krzyżówki to najliczniejszy gatunek dzikich kaczek, szeroko rozpowszechniony na całym świecie, od Ameryki po Polskę. Z powodu swojej liczebności nie są chronione, a wręcz organizuje się polowania na nie, poza okresem rozrodczym.
Kaczki te dobrze latają, a na wodzie utrzymują się dzięki gruczołowi kuprowemu, który wytwarza tłustą substancję zabezpieczającą ich pióra przed przemakaniem.
Wszystkie dzikie kaczki (z wyjątkiem domowych) doskonale latają, a ich zdolność utrzymywania się na wodzie jest zasługą gruczołu kuprowego, który wytwarza tłustą substancję. Kaczki nanoszą ją na pióra, co chroni je przed przemakaniem, uniemożliwiając wchłanianie wody. Dzięki temu utrzymują się na powierzchni wody, nawet w zimniejszych warunkach. Ponadto, pióra grzbietu i skrzydeł kaczki tworzą warstwę izolacyjną, która zapobiega wychłodzeniu ptaka, a specyficzna budowa nóg, wyposażonych w błony pławne, pozwala na sprawne poruszanie się w wodzie.
Krzyżówki to ptaki, u których wyraźnie widać różnice w wyglądzie samców i samic, co jest przykładem dymorfizmu płciowego. Samica ma upierzenie w stonowanych kolorach, takich jak odcienie traw czy kamieni, co pełni funkcję ochronną – jej kamuflaż pozwala na łatwe wtopienie się w otoczenie. Ciemniejsze i jaśniejsze plamki na jej piórach sprawiają, że trudno ją dostrzec wśród roślinności na brzegach rzek i jezior. Z kolei samiec wyróżnia się intensywnymi, opalizującymi kolorami. Jego upierzenie ma głęboki, butelkowy odcień zieleni, który w słońcu mieni się na różne odcienie. Na szyi samca znajduje się wąski, śnieżnobiały "łańcuszek", który stanowi kontrast do jego ciemniejszego wola. Pióra grzbietu i skrzydeł samca przybierają różne odcienie szarości i brązu, co dodatkowo podkreśla jego wygląd. Obie płci mają na skrzydłach tzw. „lusterka” – plamki w kolorze niebiesko-granatowym, które w pełnym słońcu mieniły się niczym odbite promienie światła.
Ciekawe jest także to, że kaczory i kaczki różnią się odgłosami – samica kwacze „kwa kwa”, a samiec wydaje charakterystyczne „hrypi, hrypi”. Ponadto, różnice można dostrzec także w kolorze nóg – u samców są one bardziej pomarańczowe, u samic mają bardziej stonowany, brązowy odcień.
Okres godowy: Dobieranie się w pary może zaczynać się już pod koniec lutego. Kaczki składają jaja w okolicach marca lub kwietnia, zależnie od warunków. Gniazdo i jaja: Samica buduje gniazdo na ziemi, w pobliżu wody. Gniazdo jest wyściełane trawami, patykami i piórami, co zapewnia odpowiednią izolację. Samica składa od siedmiu do jedenastu jaj, które mają jasny kolor z delikatnym zielonkawym odcieniem.
Wychowywanie piskląt: Pisklęta, które wykluwają się po około czterech tygodniach inkubacji, są w stanie pływać niemal od razu, ale nauka latania przychodzi dopiero po około dwóch miesiącach. Matka opiekuje się młodymi, podczas gdy ojciec opuszcza gniazdo zaraz po ich wykluciu się. Samiec krzyżówki charakteryzuje się intensywnie zielonym, opalizującym upierzeniem, podczas gdy samica ma bardziej stonowane, ochronne kolory.
Krzyżówki są wszystkożerne, jednak preferują pokarm roślinny. Zjadają nasiona, korzenie, a także drobne zwierzęta, takie jak owady czy ślimaki. Zdarza się, że kaczki w miastach są dokarmiane przez ludzi, choć nie zawsze odpowiednio – chleb nie jest dla nich zdrowy. Ciekawostką są „lusterka” na ich skrzydłach – opalizujące plamki, które w słońcu błyszczą jak odbicie w zwierciadle. Współczesne nazywanie tych kaczek "kaczuszkami" czy "makami" podkreśla ich charakterystyczne cechy i związki z naturą.